ChatGPT. Jak działa i jak go używać?

ChatGPT wykorzystuje uczenie maszynowe, by prowadzić naturalne rozmowy, odpowiadać na pytania i tworzyć różnorodne treści tekstowe, co sprawia, że staje się coraz popularniejszym narzędziem w wielu dziedzinach. Ten artykuł przybliża czytelnikom zasady działania ChatGPT oraz sposoby jego efektywnego wykorzystania. Omówione zostaną kluczowe aspekty tej technologii, w tym jej możliwości i ograniczenia. Ponadto, tekst zawiera praktyczne wskazówki dotyczące korzystania z ChatGPT, a także analizę wyzwań związanych z jego rozwojem i zastosowaniem. Celem jest dostarczenie czytelnikowi kompleksowej wiedzy na temat tego fascynującego narzędzia AI.

Czym jest ChatGPT?

Definicja ChatGPT

ChatGPT to zaawansowany model sztucznej inteligencji oparty na języku naturalnym, który ma możliwość generowania wysokiej jakości tekstu. Wykorzystuje on technologię GPT (Generative Pretrained Transformer), co pozwala mu na tworzenie zrozumiałych i spójnych odpowiedzi na pytania lub komentarze użytkowników. Jest to produkt uczenia maszynowego, który został przeszkolony na ogromnych zbiorach danych tekstowych, aby nauczyć się rozumieć i generować tekst na różnorodne tematy w sposób, który jest zrozumiały i spójny dla ludzi.

ChatGPT analizuje wprowadzony tekst, a następnie generuje odpowiedź, starając się jak najlepiej dopasować ją do kontekstu i stylu rozmowy. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu technologii przetwarzania języka naturalnego (NLP), która pozwala maszynom na zrozumienie, interpretowanie i generowanie języka ludzkiego. Model analizuje poprzednie interakcje, aby lepiej zrozumieć kontekst i dostarczyć odpowiedź, która jest najbardziej odpowiednia dla danej sytuacji.

Historia powstania

ChatGPT został uruchomiony do szerokiego używania jako prototyp 30 listopada 2022 roku i szybko zwrócił na siebie uwagę dzięki rozbudowanym odpowiedziom z wielu dziedzin wiedzy. W zaledwie 5 dni od uruchomienia, ChatGPT osiągnął milion użytkowników, co stanowi imponujący wynik w porównaniu z innymi popularnymi usługami.

Model językowy ChatGPT został opracowany zarówno za pomocą technik uczenia nadzorowanego, jak i uczenia przez wzmocnienie. Podczas treningu zastosowano metodę Reinforcement Learning from Human Feedback (RLHF), która korzysta z tych samych technik co GPT-3.5, ale z inną metodą zbierania danych. Połączono zbiór danych InstructGPT, przekształcony na format dialogu, z nowymi dialogami stworzonymi przez ludzi (trenerów AI), którzy komunikowali się z modelem odpowiednio jako użytkownik i asystent AI.

Twórcy i rozwój

ChatGPT został stworzony przez OpenAI, organizację badawczą z siedzibą w San Francisco, która zajmuje się rozwijaniem technologii sztucznej inteligencji. OpenAI zostało założone przez Elona Muska, Sama Altmana i kilku innych wybitnych ekspertów w dziedzinie technologii i sztucznej inteligencji. Misją organizacji jest zapewnienie, że sztuczna ogólna inteligencja (AGI) będzie służyła wszystkim ludziom.

Warto wspomnieć o Wojciechu Zarembie, współzałożycielu OpenAI, który pochodzi z Kluczborka i studiował w Warszawie, Paryżu i Nowym Jorku. Obecnie w OpenAI przede wszystkim kieruje zespołem zajmującym się przetwarzaniem języka naturalnego oraz nadzoruje projekt Codex (model AI pozwalający na przetwarzanie języka naturalnego na kod).

ChatGPT jest częścią serii modeli GPT. GPT-1, pierwszy model z serii, został opracowany w 2018 roku. GPT-2 powstało w lutym 2019, a GPT-3 w czerwcu 2020. Pierwsza wersja ChatGPT udostępniona użytkownikom korzystała z modelu GPT-3.5. Usługa ChatGPT Plus korzystająca z GPT-4, najnowszej generacji modeli GPT, została udostępniona 14 marca 2023.

Proces generowania tekstu przez ChatGPT zaczyna się od zamiany słów na cyfrowe wektory, tzw. kodowanie. Następnie wektory są wprowadzane do modelu, który za pomocą wielu warstw i transformatorów analizuje tekst. ChatGPT stara się określić, które słowa są najbardziej prawdopodobne w danym kontekście, korzystając ze swojej wiedzy o języku oraz informacji uzyskanych podczas wcześniejszego treningu. Na koniec model generuje odpowiedź w formie tekstu i zwraca ją użytkownikowi.

Jak działa ChatGPT?

ChatGPT to zaawansowany model językowy oparty na architekturze transformatora, który wykorzystuje sztuczną inteligencję do przetwarzania i generowania tekstu. Jego działanie opiera się na skomplikowanych algorytmach i ogromnych zbiorach danych, co pozwala mu na tworzenie spójnych i kontekstowo odpowiednich odpowiedzi na zapytania użytkowników.

Model językowy GPT

ChatGPT jest częścią rodziny modeli GPT (Generative Pre-trained Transformer), opracowanych przez firmę OpenAI. Model ten został wstępnie przeszkolony na ogromnych ilościach tekstu pochodzącego z różnych źródeł, takich jak strony internetowe, książki i artykuły. Dzięki temu ChatGPT ma możliwość rozumienia i generowania tekstu w wielu dziedzinach i językach, w tym w języku polskim.

Podstawą działania ChatGPT jest statystyczne podejście do przetwarzania języka naturalnego. Model analizuje prawdopodobieństwo wystąpienia określonych sekwencji słów w wyrażeniach, co pozwala mu na przewidywanie i generowanie odpowiednich odpowiedzi. Ta zdolność do zrozumienia kontekstu i przewidywania kolejnych słów jest kluczowa dla funkcjonowania ChatGPT.

Proces przetwarzania zapytań

Gdy użytkownik wprowadza zapytanie do ChatGPT, rozpoczyna się złożony proces przetwarzania tekstu:

Tokenizacja – tekst wejściowy jest dzielony na mniejsze jednostki zwane tokenami, które reprezentują słowa lub podsłowa.

Analiza kontekstowa – model przetwarza tokenizowane dane wejściowe przez warstwy transformatorów, gdzie przechwytuje kontekstowe relacje między tokenami. To pozwala ChatGPT zrozumieć dane wejściowe w kontekście poprzedniej rozmowy i dostarczonych instrukcji.

Zastosowanie mechanizmów uwagi – ChatGPT wykorzystuje mechanizmy „self-attention” do analizy relacji między różnymi częściami tekstu wejściowego, co umożliwia mu lepsze zrozumienie kontekstu i intencji zapytania.

Wykorzystanie wiedzy – model korzysta ze swojej obszernej bazy wiedzy, zdobytej podczas wstępnego treningu, aby zinterpretować zapytanie i przygotować odpowiedź.

Generowanie odpowiedzi

Po przetworzeniu zapytania, ChatGPT przechodzi do generowania odpowiedzi:

1. Przewidywanie
   Model przewiduje najbardziej prawdopodobne następne słowo lub token na podstawie analizy kontekstu i swojej wiedzy.
   
2. Iteracyjne generowanie
   Proces ten jest powtarzany, a model generuje tekst słowo po słowie, aż do osiągnięcia określonej długości lub warunku zakończenia.
   
3. Dostosowanie stylu i tonu
   ChatGPT stara się dostosować styl i ton odpowiedzi do kontekstu zapytania, co sprawia, że generowane teksty są bardziej naturalne i odpowiednie dla danej sytuacji.
   
4. Przetwarzanie końcowe
   Wygenerowany tekst może być dalej przetwarzany lub formatowany w celu poprawy czytelności i spójności.

Warto zauważyć, że ChatGPT jest regularnie aktualizowany, aby uwzględniać nowe informacje i trendy. Jednakże, model nie ma dostępu do informacji w czasie rzeczywistym i jego wiedza jest ograniczona do danych, na których został wytrenowany.

Pomimo zaawansowanych możliwości, ChatGPT ma pewne ograniczenia. Nie zawsze podaje konkretne źródła informacji, a jego odpowiedzi mogą czasem zawierać nieścisłości lub być stronnicze. Dlatego ważne jest, aby użytkownicy weryfikowali otrzymane informacje i traktowali je jako punkt wyjścia do dalszych badań, a nie jako ostateczne źródło wiedzy.

Możliwości i zastosowania ChatGPT

ChatGPT to zaawansowany model językowy oparty na sztucznej inteligencji, który ma szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach. Jego możliwości obejmują generowanie tekstu, odpowiadanie na pytania oraz analizę i syntezę informacji. Przyjrzyjmy się bliżej tym funkcjom i ich praktycznemu wykorzystaniu.

Generowanie tekstu

ChatGPT ma możliwość tworzenia różnorodnych treści tekstowych, co czyni go cennym narzędziem dla wielu branż. Model ten może generować artykuły, opisy produktów, e-booki, a nawet bardziej złożone formy literackie. Proces generowania tekstu z wykorzystaniem ChatGPT jest szybki i efektywny, co pozwala na tworzenie wartościowych treści na skalę przemysłową.

Jednym z głównych zastosowań ChatGPT w generowaniu tekstu jest pomoc w pracy kreatywnej. Model może służyć jako źródło inspiracji i pomysłów, dostarczając wstępnych wersji tekstów, które następnie mogą być weryfikowane i dopracowywane przez człowieka. Jest to szczególnie przydatne w przypadku copywritingu, marketingu internetowego czy dziennikarstwa.

ChatGPT może również pomóc w tworzeniu spersonalizowanych treści dla różnych grup docelowych. Na przykład, model może generować odpowiedzi na wyszukiwania dostosowane do konkretnych potrzeb użytkowników, takich jak osoby z wadami wzroku. W takim przypadku ChatGPT może zaproponować listę książek dostępnych w formatach przystosowanych dla osób słabowidzących, takich jak audiobooki czy książki w alfabecie Braille’a.

Odpowiadanie na pytania

Jedną z kluczowych funkcji ChatGPT jest zdolność do udzielania odpowiedzi na różnorodne pytania. Model ten działa jak inteligentny asystent, który może dostarczyć szybkich i precyzyjnych informacji na wiele tematów. Jest to szczególnie przydatne w przypadku prostych pytań, które wymagają jednoznacznej odpowiedzi.

ChatGPT może być wykorzystywany jako narzędzie do rozwiązywania problemów i udzielania porad. Użytkownicy mogą zadawać pytania dotyczące konkretnych zagadnień, a model będzie starał się dostarczyć jak najbardziej adekwatną odpowiedź. Warto jednak pamiętać, że jakość odpowiedzi zależy od sposobu sformułowania pytania – im bardziej precyzyjne i kontekstowe pytanie, tym większa szansa na uzyskanie satysfakcjonującej odpowiedzi.

Model może również pełnić rolę asystenta w nauce języków obcych. Użytkownicy mogą prowadzić rozmowy z ChatGPT w języku, którego się uczą, zadawać pytania dotyczące gramatyki, słownictwa czy idiomów, co stanowi praktyczny sposób na rozwijanie umiejętności językowych.

Analiza i synteza informacji

ChatGPT ma zdolność do analizy i syntezy dużych ilości informacji, co czyni go cennym narzędziem w procesach badawczych i analitycznych. Model może pomóc w identyfikacji kluczowych koncepcji i pomysłów, które następnie mogą być rozwijane za pomocą dodatkowych badań.

W procesie analizy informacji, ChatGPT może być wykorzystywany do:

1. Zrozumienia kontekstu odpowiedzi – model analizuje zapytanie i stara się dostarczyć odpowiedź, która najlepiej pasuje do danego kontekstu.
2. Oceny obiektywności i stronniczości – ChatGPT może pomóc w identyfikacji potencjalnych uprzedzeń w dostarczanych informacjach, co jest istotne dla zachowania krytycznego podejścia do otrzymywanych danych.
3. Oceny kompletności informacji – model może wskazać na ewentualne luki w dostarczonych informacjach, które mogą wymagać dalszego badania.
4. Praktycznego wykorzystania informacji – ChatGPT może sugerować sposoby zastosowania uzyskanych informacji, np. w tworzeniu raportów czy prezentacji.

Warto pamiętać, że mimo zaawansowanych możliwości, ChatGPT ma swoje ograniczenia. Model nie ma dostępu do informacji w czasie rzeczywistym, a jego wiedza jest ograniczona do danych, na których został wytrenowany. Dlatego ważne jest, aby użytkownicy weryfikowali otrzymane informacje i traktowali je jako punkt wyjścia do dalszych badań, a nie jako ostateczne źródło wiedzy.

Jak korzystać z ChatGPT?

Rejestracja i logowanie

Aby rozpocząć korzystanie z ChatGPT, użytkownik musi przejść przez proces rejestracji i logowania. Pierwszym krokiem jest wejście na stronę OpenAI, gdzie znajduje się narzędzie ChatGPT. Jeśli strona nie jest w języku polskim, można ją przetłumaczyć, klikając opcję „Tłumacz” w okienku, które pojawia się w prawym górnym rogu.

Proces rejestracji rozpoczyna się od kliknięcia przycisku „Sign up”. Użytkownik zostanie poproszony o podanie adresu e-mail. Następnie system wyśle link weryfikacyjny na podany adres. Po kliknięciu w link, użytkownik zostanie zalogowany do ChatGPT.

W celu potwierdzenia, że użytkownik jest człowiekiem, może pojawić się okienko CAPTCHA. Należy wykonać polecenie z grafiki, na przykład dopasować odpowiednie elementy obrazków lub rozwiązać proste równanie matematyczne.

Po zakończeniu procesu rejestracji i logowania, użytkownik uzyskuje dostęp do właściwego okna czatu, dostępnego pod adresem chat.openai.com/chat. Warto zapisać ten adres w przeglądarce, aby uniknąć konieczności przechodzenia przez stronę główną OpenAI przy każdym logowaniu.

Interfejs użytkownika

Po zalogowaniu się do ChatGPT, użytkownik zobaczy interfejs składający się z kilku kluczowych elementów. Po lewej stronie ekranu znajduje się lista tematów, na które prowadzone są rozmowy z chatbotem. Na początku lista ta będzie pusta, ale z czasem będzie się rozbudowywać. ChatGPT automatycznie nadaje tytuły rozmowom, co pozwala na łatwe wracanie do wcześniejszych tematów.

Główna część interfejsu to okno czatu, gdzie użytkownik może wpisywać swoje pytania i otrzymywać odpowiedzi od ChatGPT. Pole do wprowadzania tekstu znajduje się na dole ekranu. Po wpisaniu pytania i wysłaniu go, odpowiedź ChatGPT zacznie pojawiać się na górze okna czatu. System odpowiada natychmiast, co umożliwia prowadzenie dynamicznej rozmowy.

Formułowanie zapytań

Kluczem do efektywnego korzystania z ChatGPT jest umiejętność formułowania odpowiednich zapytań. Rodzaj zadawanego pytania ma ogromne znaczenie dla jakości otrzymywanej odpowiedzi. Zaleca się zadawanie konkretnych pytań i unikanie zbyt ogólnych sformułowań. Na przykład, zamiast pytać „Jak napisać artykuł?”, lepiej zapytać „Jak napisać artykuł o wprowadzeniu nowych produktów do sklepu internetowego z branży kosmetycznej?”.

Ważne jest, aby podawać kontekst i szczegóły w zapytaniu. Im więcej informacji użytkownik dostarczy, tym bardziej precyzyjna będzie odpowiedź sztucznej inteligencji. Należy skupić się na uzyskiwaniu jednoznacznych odpowiedzi, unikając pytań, które mogą prowadzić do niejednoznacznych rezultatów.

Użycie słów kluczowych w zapytaniu może zwiększyć prawdopodobieństwo uzyskania trafnej odpowiedzi. Działa to podobnie do SEO – słowa kluczowe pomagają algorytmowi sztucznej inteligencji zrozumieć, czego dokładnie szuka użytkownik i jakie informacje są dla niego istotne.

Warto również pamiętać, że regularne korzystanie z ChatGPT pozwala na uzyskiwanie coraz lepszych odpowiedzi. Model językowy uczy się na podstawie analizy dużej ilości tekstu, a każde zapytanie i wygenerowana odpowiedź pomagają mu doskonalić swoje umiejętności. Im częściej użytkownik korzysta z narzędzia i im lepsze zadaje pytania, tym precyzyjniejsze i bardziej jakościowe wyniki może uzyskać.

Należy jednak pamiętać, że ChatGPT, mimo swojej zaawansowanej wiedzy, może czasami mylić fakty lub podawać nieprawdziwe informacje. Dlatego ważne jest, aby użytkownik zachował krytyczne podejście i weryfikował otrzymane informacje, szczególnie w przypadku ważnych lub kontrowersyjnych tematów.

Ograniczenia i wyzwania ChatGPT

ChatGPT, mimo swoich imponujących możliwości, ma pewne ograniczenia i wyzwania, które użytkownicy powinni mieć na uwadze podczas korzystania z tego narzędzia. Zrozumienie tych ograniczeń jest kluczowe dla odpowiedzialnego i efektywnego wykorzystania tej technologii.

Aktualność informacji

Jednym z głównych ograniczeń ChatGPT jest jego zdolność do dostarczania aktualnych informacji. Model ten jest trenowany na ogromnym zbiorze danych, który zawiera teksty z różnych okresów i źródeł. Jednakże, te dane mają swoje granice czasowe. ChatGPT nie ma dostępu do informacji, które pojawiły się po jego ostatniej aktualizacji. W praktyce oznacza to, że wszelkie wydarzenia, odkrycia, trendy czy zmiany społeczne, które miały miejsce po tej aktualizacji, są poza zasięgiem jego wiedzy.

Ta ograniczona aktualność informacji jest szczególnie problematyczna w szybko zmieniającym się świecie, gdzie nowe wydarzenia mają miejsce niemal codziennie. Na przykład, w przypadku pytań dotyczących najnowszych wydarzeń politycznych, naukowych odkryć, czy nawet trendów w mediach społecznościowych, ChatGPT może okazać się nieaktualny. Jego odpowiedzi w takich sytuacjach będą oparte na danych historycznych, co może prowadzić do nieścisłości lub braku pełnego obrazu najnowszych zmian i rozwojów.

Dodatkowo, ograniczenia te mają wpływ na zdolność ChatGPT do bycia efektywnym narzędziem w dynamicznych dziedzinach, takich jak finanse, technologia, nauka czy medycyna, gdzie nowe informacje i odkrycia są na porządku dziennym. W tych obszarach, aktualność i precyzja informacji są kluczowe, a opóźnienia w dostępie do najnowszych danych mogą ograniczać użyteczność ChatGPT jako źródła wiedzy.

Błędy i niedokładności

ChatGPT, mimo swoich zaawansowanych możliwości, nie jest wolny od błędów. Model ten generuje odpowiedzi na podstawie wcześniej przetworzonych danych, które mogą zawierać błędy lub nieaktualne informacje. Użytkownicy powinni być świadomi tych ograniczeń i podchodzić do uzyskanych odpowiedzi z odpowiednim dystansem.

Jednym z obszarów, w których ChatGPT wykazuje szczególne trudności, jest matematyka. Choć bot poprawnie rozwiązuje wiele podstawowych zadań arytmetycznych, potyka się, gdy pytania są napisane w języku naturalnym. Na przykład, gdy zapytany o liczbę owoców w konkretnym scenariuszu, ChatGPT może podać błędną odpowiedź, mimo poprawnego przedstawienia danych liczbowych.

Co więcej, chat często tworzy szczegółowe równania, które wyglądają świetnie, ale zawierają błędy, takie jak niepoprawne mnożenie czy błędne obliczenia pierwiastków kwadratowych z dużych liczb. To pokazuje, że mimo zdolności do generowania przekonująco brzmiących odpowiedzi, ChatGPT może popełniać podstawowe błędy matematyczne.

Warto zauważyć, że ChatGPT skanuje ogromne ilości tekstu z całej sieci i opracowuje model dotyczący tego, jakie słowa mogą podążać za innymi w zdaniu. Jest to w istocie bardziej wyrafinowana wersja autouzupełniania. Sztuczna inteligencja może być niezwykle skuteczna w pisaniu poprawnych gramatycznie odpowiedzi na podpowiedzi w eseju, ale nie w rozwiązywaniu problemów matematycznych.

Kwestie etyczne

Wykorzystanie ChatGPT wiąże się również z szeregiem wyzwań etycznych. Jednym z głównych problemów jest ryzyko wycieku informacji. Jeśli do ChatGPT zostaną wprowadzone poufne informacje, istnieje ryzyko, że te informacje mogą zostać zobaczone przez pracowników OpenAI lub innych użytkowników, lub wykorzystane jako dane do uczenia maszynowego.

Zgodnie z polityką wykorzystania danych OpenAI, dane wprowadzone do ChatGPT mogą być zbierane i wykorzystywane przez OpenAI, chyba że użytkownik skorzysta z opcji „API” lub złoży wniosek o „opt-out”. Wyciek informacji, gdy już do niego dojdzie, może spowodować nie tylko odpowiedzialność prawną, ale także znaczne straty w zaufaniu i reputacji.

Innym ważnym aspektem etycznym jest potencjalne naruszenie praw autorskich. ChatGPT generuje odpowiedzi na podstawie ogromnych zbiorów danych, które mogą zawierać materiały chronione prawem autorskim. Istnieje ryzyko, że wygenerowane treści mogą nieświadomie zawierać fragmenty lub idee zaczerpnięte z chronionych źródeł.

Ponadto, ChatGPT może odzwierciedlać uprzedzenia, które występują w danych treningowych. Może to prowadzić do generowania treści, które są nieodpowiednie, obraźliwe lub w inny sposób szkodliwe. Choć model jest wyposażony w filtry bezpieczeństwa, ryzyko generowania nieodpowiednich treści nadal istnieje.

Wreszcie, istnieje obawa dotycząca potencjalnego nadużycia rozwiazania, na przykład do przeprowadzania ataków cybernetycznych lub rozpowszechniania dezinformacji. Odpowiedzialne i etyczne korzystanie z tej technologii jest kluczowe, aby uniknąć negatywnych konsekwencji, takich jak manipulacja czy naruszenie prywatności.

Podsumowując, mimo że ChatGPT jest potężnym narzędziem, posiada pewne ograniczenia, które użytkownicy powinni mieć na uwadze podczas korzystania z niego. Kluczowe jest, aby traktować ChatGPT jako narzędzie wspomagające, a nie zastępujące ludzką zdolność do krytycznego myślenia i tworzenia treści o głębokim znaczeniu.